Kripto para piyasalarında modalar çok hızlı gelişir ve yok olur. 2017 yükseliş sezonunda ICO modası vardı. Yani kripto para halka arzı. Bugün herkes artık IDO (merkeziyetsiz borsalarda halka arz), IGO (oyunlar içinde halka arz) vs peşinde. Kimse ICO’dan konuşmuyor artık.
Geçmişten Günümüze Kripto Paraların Gerçek İşlevi
2017’de çok moda olan bir başka alan da ‘gizlilik coinleri’ idi. Yani kimsenin işlem yaparken kimliğinizi bulamayacağı düşünülen kripto paralar. Bitcoin, sanılanın ya da klasik medya ve finansçıların göstermeye çalıştığı gibi o kadar da takip edilemez bir koin değildir. 2017’nin cazgırlarına bakarsanız dünya tam gizlilik koinlerine dönecekti. Acayip gelecekleri vardı. Ne oldu? Bugün Bitcoin 2017 zirvesinin yaklaşık 3 kat üstünde ama gizlilik koinlerinin en büyükleri o zirvelerden bile uzak. Kimse, o modayı çıkaranlar, bir sürü tantanasını yapanlar dahil gizlilik koinlerini hatırlamıyor. Çünkü o zaman da söylüyordum: İnsanların şu an ihtiyacı, finansal işlemlerini ondan bundan en önemlisi de devletten gizlemek değil.
O dönem bir başka moda da sokakta kripto para kullanma sevdasıydı. Bitcoin günlük alışverişlerde ne kadar çok kullanılırsa değeri o kadar çok artar sanılıyordu. Bu istek yüzünden koinler arası savaşlar çıktı. Bitcoini yok etmeye bitirmeye çalıştılar. 2017-18’de yine defalarca yazdım: Sokakta alışverişte kullandığınız para küresel para arzının %10’u civarındadır. Asıl büyük pazar %90 ile değer saklama işlevidir. Bitcoin değer saklama piyasasına oynadığı için bu savaşları daima kazanacaktır. Öyle de oldu. Bugün kimse Bitcoini yok etmeye çalışan o coinleri de onların milyarderi savunucularını da hatırlamıyor. Bazıları kendi kurdukları şirketlerden bile kovuldu. Artık sosyal medyada alay konusu olarak bile gündeme gelmiyorlar.
Klasik fiat para sisteminin sorunu hızlı ve ucuz ödeme çözümleri sunamamak değil ki. En can alıcı sorun bütün kağıt paraların az ya da çok enflasyon üretmesi. Biz bugün TL dolar karşısında değer kaybediyor diye haklı olarak üzülüyoruz. Ancak doların da kendi değer kaybı, yılda resmi olarak %6-7’ye gerçekte ise %14-15’e ulaşmış durumda.
Vatandaş klasik fiat kağıt paralarla değer birikimi yapamıyor. Örneğin ev almak için herhangi bir ülkede kağıt para ile para biriktirse on yılda her türlü zarar ediyor.
İşte başta Bitcoin olmak üzere kripto paraların çözdüğü sorun asıl olarak bu değer biriktirme sorunudur. Her sezon değişik değişik ortaya çıkartılan bu modalar ise aslında ana sorundan besleniyor.
Bitcoin sınırlı arz ve merkeziyetsizlik ile değer biriktirme konusunda müthiş bir çözüm sunduğu için çok hızlı bir şekilde değerleniyor. 2017’de ICO’lar, gizlilik coinleri ya da ödeme aracı modaları Bitcoin’in müthiş değer artışından faydalandı. Bugün de IDO’lar, IGO’lar, NFT’ler, DeFi, oyun projeleri, GameFi, Metaverse vs modalar bu etkiden faydalanıyor.
Bana 2021’in modaları 2017’den daha gerçekçi geliyor. 2017’ye göre reel sorunlara daha fazla çözüm üretiyorlar sanki. Ancak yine de çok dikkatli olmak gerek. Mevcut yükseliş sezonu büyük ihtimalle bitecektir. Yükseliş sezonu biterse halen insanların gözlerini kamaştıran bu modaların ne kadarı ne ölçüde işe yarayacak? Ve tabi ne kadarı yüksek değerlerini koruyabilecek? Yatırımcının bu sorulara dürüst cevaplar bulması ve pozisyonlarını buna göre yönetmesi gerekiyor.
Son dakika Kripto para gelişmelerinden anında haberdar olmak için Twitter, Telegram , İnstagram hesaplarımızdan bizi takip edebilirsiniz
