Yazı İçeriği
Bazı kısaltmalar
ETH: Ethereum para birimi veya token’ı
ERC-721: NFT için bir standart sunan token türü
NFT (ERC-721): Non-fungible token, benzersiz token
VR: Sanal Gerçeklik
Dapp: Merkeziyetsiz Uygulama
PoC: Proof of Concept, olarak da bilinen Kavram Kanıtı (PoC), belirli bir yöntemin veya fikrin uygulanabilirliğini göstermek veya bazı kavram veya teorilerin kolay olduğunu ispatlamak için kullanılan bir terimdir.
Giriş
Dijital para birimleri, milyarlarca kullanıcının finansal ekosisteme giriş yamasına izin veirir. Bu nedenle, Blockchain ağlarına dayalı kripto para birimleri, ademi merkeziyetçilik, sınırsız ticaret ve dijital varlıkların serbest likidite akışı fikrini baz alıyor.
Kripto dünyasında sadece dijital mülkiyet ve mülkiyet hakları için çözümler sunmakla kalmayan, aynı zamanda gerçek hayattaki varlıkların kıtlık açısından dijital ortamda gerçek değerlerine ulaşmasını sağlamayı vaat eden bir oyuncu var. Tabii bu özellikleri ERC-721 token standardından aldığını da unutmamanın altını çizmek gerekiyor.
“ERC-721, benzersiz/eşsiz tokenların yönetilmesine, sahiplenilmesine ve alınıp satılmasına izin vermek için akıllı bir sözleşmenin uygulaması gereken minimum bir arabirim tanımlar. Belirteç meta verileri için bir standart şart koşmaz veya ek işlevsellik eklemeyi sınırlamaz.”
Bu sayede NFT kullanım alanları imkanlar dahilinde sınırsızdır.
Ancak önemli sayıda sanatçı ve tasarımcı, NFT konusuna sıcak bakmıyor ya da işleyişi anlamadıkları için bu teknolojik sıçramadan yararlanmak şöyle dursun, NFT’yi bir utanç kaynağı olarak yorumlayanlar da var.
Mark Cuban (Amerikan doları milyarder işadamı ve NBA takımı Dallas Mavericks’in sahibi) şu açıklamalarda bulunuyor:
İnsanların NFT’lerdeki gerçek büyümenin hâlâ gerçekleşmediğini anladıklarını sanmıyorum. Sanat, müzik, fotoğraflar, kısa videolar Proof of Concept için (kavram kanıtı) sadece bir başlangıç.
Ancak konuya bir yazılımcı gözüyle baktığımızda, sanatçıların bakış açısından farklı olarak, gerçekten merkezi olmayan uygulamalar üzerinde NFT’leri geliştirmek bizim yaptığımız Dapp’lere göre daha zor ve geliştirme süresi daha uzun. bilmek. Ayrıca bu alanda geliştirici bulmak hem pahalı hem de ciddi bir araştırma gerektiriyor.
“Hayal ettiğiniz her şey gerçektir.” Pablo Picasso
On-chain ve off-chain Terimleri
Muhtemelen yukarıdaki iki kavramı daha önce görmüşsünüzdür, ancak bunların ne olduğu zihninizde tam olarak net olmayabilir.
Bir önceki yazımızda Meta verilerin öneminden ve NFT ile olan ilişkisinden bahsetmiştik. Burada NFT destekli uygulamaların erişim aşamasında bu verilerin nasıl ve nerede saklanacağının belirlenmesinde iki kavram devreye giriyor.
On-chain (zincir-içi)
Geliştiriciler için ilk karar, hangi meta verilerin zincir içi veya zincir dışı temsil edileceğidir. Yani, “Meta verileri doğrudan belirteçleri temsil eden akıllı sözleşmeye mi yerleştiriyorsunuz yoksa ayrı olarak mı barındırıyorsunuz?” Sorunun cevabını bu iki terim sayesinde belirliyoruz.
Meta veriyi zincir üzerinde temsil etmenin faydaları şu şekildedir:
- Herhangi bir uygulamanın yaşam döngüsünün ötesinde, token kalıcı olarak yer alır.
- On-chain mantığa göre değişiklik farklılık gösterebilir.
Varlıkların orijinal yaratımlarının çok ötesine geçen uzun vadeli bir değere sahip olması amaçlanıyorsa 1. madde önemlidir.
Örneğin, dijital bir sanat eserinin, sergilendiği orijinal web sitesinin hala mevcut olup olmadığına bakılmaksızın çağlar boyunca sürmesi beklenir.
Örneğin, popüler bir blockchain tabanlı oyun olan CryptoKitties durumunda, akıllı sözleşmenin içindeki “Mantık”, CryptoKitties’in yetiştirme süreleri bazı parametrelere bağlı olarak değiştiğinden, meta verileri dahili durumundan okuyabilmelidir.
Off-chain (zincir-dışı)
Yukarıdaki avantajlara rağmen, çoğu proje meta verilerini zincir dışında saklar. Bu, Ethereum blok zincirinin mevcut depolama sınırlamalarından kaynaklanmaktadır.
Bu nedenle ERC721 standardı, geliştiricilerin uygulamalara belirli bir öğe için meta verilerini nerede bulacaklarını söyleyebilecekleri belirteç URI adı verilen bir yöntem bulundurur.
En basit biçiminde, TokenURI yöntemi genel bir URL döndürür.
Öğe bilgilerinin OpenSea gibi uygulamalar tarafından alınabilmesi için bu meta verinin resmi ERC721 meta veri standardına uygun olması gerekir.
Örneğin, OpenSea, kendi açık pazar platformu aracılığıyla geliştiricileri göz önünde bulundurarak bazı gelişmiş meta veri standartları geliştirmiştir; Ürüne ait detaylı özellikler, animasyonlar ve arka plan renkleri gibi detaylar için “ERC721 Metadata Standartları” eklentisi oluşturulmuştur.
Meta Veri Görsel Tasarımı
Meta verilerin JSON formatındaki kod biçiminde oluşumu
Platform ayrıca Enjin Meta Veri Standartlarını da destekler.
Off-chain Saklama Çözümleri
Meta verilerinizi zincir dışı depoluyorsanız hiç merak etmeyin, bu konuda çeşitli seçenekler mevcut:
Merkezi sunucular
Meta verileri depolamanın en basit yolu, bir yerde merkezi bir sunucuda veya AWS gibi bir bulut depolama çözümündedir.
Tabii ki bunun dezavantajları bulunuyor:
- Geliştirici, meta verilerde istediği zaman değişiklik yapabilir.
- Proje çevrimdışı olursa (sunucu kapanır veya ağ bağlantısı sorunu oluşursa), orijinal kaynağından meta veriler kaybolabilir.
2. soruna daha iyi bir alternatif oluşturmak için, orijinal barındırma çözümü çökse bile kullanıcılara verimli bir şekilde sunulmasını sağlamak için meta verileri sunucularında önbelleğe alacak birkaç hizmet (OpenSea dahil) bulunuyor.
IPFS
Artan sayıda geliştirici, özellikle dijital sanat alanında, meta verileri zincir dışı depolamak için Gezegenler Arası Dosya Sistemini (IPFS) kullanıyor. IPFS, dosyanın birçok farklı konumda çoğaltılması için içeriğin bilgisayarlar arasında barındırılmasına izin veren eşler arası bir dosya depolama sistemidir.
Bu, Hash işlevine eklenen dosya tarafından benzersiz bir şekilde işlendiğinden ve verileri barındırmaya istekli noder’lar olduğu sürece devam edeceğinden meta verilerin değişmez olmasını sağlar.
Sonuç
En büyük NFT pazarı olan OpenSea gibi platformlar, her geçen gün artan kullanıcı adresleri ve ürün işlemleri ile NFT alanındaki atılımlara büyük katkı sağlıyor.
Sanat dünyası, yeni nesil ekonomik alternatifler üretmek için kullanılan blockchain disiplininin bir alt alanı olan NFT teknolojisini küçümsemekte veya reddetmektedir. Bunun aksini düşünen birçok sanatçı bulunuyor.
Ancak yetersiz tecrübe eksikliği, regülasyon altyapılarının henüz stabil hale gelmemiş olması, Ethereum’un NFT piyasalarında baskın olmasının beraberinde getirdiği yüksek fee oranları ve bu alana merakı olan ve yeni giriş yapacak kişilerin “kod bilmiyorum” ya da “bu alan çok teknikmiş” diyerek konuya ön yargıyla bakması gibi çeşitli sebeplerden dolayı NFT’nin gerçek potansiyeline ulaşması hâlâ uzun bir vakit alabilicek gibi görünüyor.
Off-chain ve on-chain gibi çözümler sayesinde Metadata’nın NFT alanının can damarı olacağından ve çağın isteklerini karşılayacak yepyeni özelliklere sahip olacağından eminim.
Elbette adaptasyon sürecinde birçok sorun olacaktır. Ancak NFT’yi doğru anlamak, sınırlarını ve risklerini öğrenmek için yetkin kişilerden ve güvenilir kaynaklardan bilgi almanızı tavsiye ederim.
Bu teknolojiyi sadece değer değişimi ve gelir elde etmek için kullanmayı düşünüyorsanız, çok yanıldığınızı kısa sürede anlayabilirsiniz.
Son dakika Kripto para gelişmelerinden anında haberdar olmak için Twitter, Telegram , İnstagram hesaplarımızdan bizi takip edebilirsiniz
