CBDC, farklı bir teknoloji ile harmanlanarak yeni bir para oluşturmayı hedefleyen ve diğer ülkeler tarafından da değerlendirilme aşamasında olan “merkez bankası dijital para birimi” anlamına gelir.
Bir CBDC’yi yerleşik para birimlerinden ayıran şey, taraftarların potansiyel olarak ödeme verimliliğini artırmak ve maliyetleri düşürmek için yeni ödeme teknolojisini, tipik olarak bir blokchain (blok zinciri) kullanabileceğini hedeflemesidir.
Bu yeni para birimi türü henüz gelişiminin başlarında. Çoğu ülke, ABD’nin dijital dolar biçimi gibi fikri yeni keşfetmeye başlıyor. Dijital yuanı olan Çin ve Güney Kore de dahil olmak üzere birkaç iddialı ülke, bir demoyu çoktan bitirdi ve teknolojiyi denemeye başladı. Ancak, CBDC henüz büyük ölçekte konuşlandırılmadı.
Bir CBDC araştıran her ülkenin kendi yaklaşımı vardır. Birkaç CBDC, orijinal kripto para birimi olan Bitcoin’in altında yatan aynı genel ilkelere ve blok zincir teknolojisine dayanmaktadır.
Blok zinciri teknolojisi, birçok farklı varlığın bir işlem geçmişinin bir kopyasını tutmasına izin verir, böylece geçmiş dağıtılır ve tek bir varlık tarafından kontrol edilmez.
Birkaç ülkenin blockchain’den ilham alan CBDC‘leri denediği biliniyor. Venezuela, 2018’de kendi kripto para birimi olan petro’yu piyasaya sürerek bu konuda bir öncüydü. Ancak, petro sorunlarla boğuşuyor ve çok az Venezuella vatandaşı bunu kullandı.
Venezuella’nın yanı sıra, Çin hükümeti muhtemelen bir CBDC oluşturma konusunda konuya en uzak olanıdır. Halihazırda birkaç şehirde dijital bir yuanı deniyor. ABD Boston Federal Rezerv Bankası, dijital bir doları da denemek için prestijli Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) ile işbirliği yapıyor.
Yazı İçeriği
Ortak CBDC özellikleri
CBDC’ler henüz erken bir aşamadadır, bu nedenle sonunda hangi özelliklere sahip olacakları belirsizdir. Çoğu durumda bir CBDC, Bitcoin (BTC) ve devlet tarafından verilen bir para biriminin bir melezi gibidir.
Ortaya çıkan CBDC, her birinin niteliklerini toplar ve belirli özellikler aşağıdakileri içerebilir:
Dağıtılmış Defter Teknolojisi (DLT)
Dijital bir dünyada yaşıyoruz ve başlangıçta paramız çoğunlukla dijital. Bakiyelerimizi görmek için akıllı telefonlarımızdaki uygulamaları kullanıyoruz. Ödeme yapmak için kredi kartı kullanıyoruz. Peki bir CBDC’nin farkı nedir?
CBDC’ler dijitaldir, ancak farklı bir teknolojik yapıya sahiptir. Genellikle, dağıtılmış defter teknolojisi (DLT) ile Bitcoin’in altında yatan teknolojisinden esinlenerek parayı sıfırdan yeniden yapılandırmaları önerilir.
Bankaların parayı takip edebilmeleri için bir kişinin ne kadar parası olduğu ve hangi işlemleri yaptığı gibi finansal kayıtları bir defterde saklaması gerekir.
DLT, kişilerin tüm finansal kayıtlarını depolayan tek bir merkezi veritabanı yerine, bu işlem geçmişinin her biri ayrı bir finansal varlık tarafından saklanan, yönetilen ve genellikle ülkenin merkez bankası tarafından tepeden yönetilen birkaç kopyasından oluşur. Bu finansal kuruluşlar, DLT’yi dağıtılmış bir şekilde paylaşır.
Bu, izin verilen bir blok zinciri olarak bilinir, çünkü yalnızca birkaç seçkin varlık blok zincirine erişebilir veya onu değiştirebilir. Ek olarak, merkezi kuruluşlar, blok zincirine kimin erişebileceğini ve onunla neler yapabileceklerini kontrol eder.
Bu durum, herkesin yazılımı çalıştırmasına ve ağ üzerinde işlem göndermeye katılmasına izin veren Bitcoin gibi merkeziyetsiz bir blok zincirinin aksine hiçbir merkezi varlık kullanıcıları geri çeviremez.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Kripto Paraların Geleceği Ne Olacak?
CBDC’lerin Kripto Para Birimlerinden Farkı Nedir?
CBDC’lerin bu izinli blok zincirini seçmesinin bir nedeni var. DLT, bitcoin (BTC) ve diğer kripto para birimleri ile bazı benzerliklere sahip olsa da, hedefler çok farklıdır.
Bitcoin ve Ethereum gibi diğer halka açık blok zincirleri, hiçbir merkezi varlık veya varlık grubu (DLT’de olduğu gibi) sorumlu olmadığı için benzersizdir. Bu genellikle hükümetlerin işine yarayan bir özellik değildir.
Hükümetler, DLT teknolojisini seçiyor çünkü aşağıdakiler gibi belirli yönler üzerinde kontrol sahibi olmaya devam edebiliyorlar:
Arz: Bitcoin, protokolde yerleşik 21 milyon bitcoin sınırına sahiptir ve bu sınırı değiştirmek çok zor, belki de imkansızdır. Buna karşılık, hükümetlerin her birinin, ülkenin para arzından sorumlu olan bir merkez bankası vardır. Bu güçlü bankalar, sıkıntılı zamanlarda ekonomiyi canlandırmak ve diğer görevlerin yanı sıra ulusal faiz oranlarını belirlemek gibi ne zaman arza para ekleyeceğini veya ne zaman çıkaracağını seçer. Bu roller CBDC’lerle değişmeyecek.
Kim çalıştırıyor: Merkezi bir kuruluş, dağıtılmış defterin yönetimine hangi finansal kuruluşların katılacağını seçecektir. Bu, herkesin yazılımı izinsiz çalıştırmasına izin veren Bitcoin’den farklıdır.
Daha Düşük Maliyetler ve Daha Yüksek Verimlilik
Savunucuları, CBDC’lerin kaput altında yapılandırılma biçimleri nedeniyle para transferi için daha düşük maliyetlere yol açabileceğini iddia ediyor. Buradaki fikir, bir CBDC ile finansal varlıkların daha bağlantılı olması ve bugün yürürlükte olan ayrık finansal sistemden daha sorunsuz bir şekilde parayı hareket ettirmektir.
Ödemeleri Takip Etme
DLT’ler tüm işlemlerin tam kaydını verir. Kapsamlı gözetim cihazlarıyla tanınan Çin gibi bazı hükümetler, vatandaşlarını daha sıkı takip etmek için potansiyel olarak bu finansal bilgileri kullanmak isteyecektir.
Farklı hükümetler bu konuda farklı politikalara yöneliyor. Örneğin, ABD Federal Rezervi, bir CBDC teknolojisini benimseme durumunda ABD vatandaşlarının mahremiyetini korumaya daha istekli görünüyor.
Son dakika Kripto para gelişmelerinden anında haberdar olmak için Twitter, Telegram , İnstagram hesaplarımızdan bizi takip edebilirsiniz
