Devlet ya da özel kurumlar tarafından devlet adına basılan parayı temsil eden fiat money (itibari para) kavramının ne olduğuna bakalım
Yazı İçeriği
Fiat Money (İtibari Para) Nedir?
İtibari para, hükümetler aracılığıyla basılan ve basıldığı devlet tarafından desteklenen, korunan ve ihraç edilen para birimidir. Bu para biriminin değeri, onu destekleyen devletin yarattığı arz ve talep dengesi tarafından oluşturulur. Dolar, euro ve Türk lirası gibi günümüzde kullanılan tüm kağıt paralar fiat money’dir.
Fiat money, merkez bankaları tarafından basılmaktadır. Ve bu da merkez bankasının ekonomi üzerindeki kontrolünü artırıyor. Çünkü merkez bankaları ne kadar para basılacağını denetleyebiliyor. Ancak çok fazla para basmak enflasyonun yükselmesine yani hiperenflasyona neden olabilir. Bu nedenle itibari para birimlerinin değer kaybetmesi veya değer kazanması olasılığı vardır. Örneğin bir ülkede enflasyonun artması o ülkenin para biriminin değer kaybetmesi anlamına gelir ve merkez bankaları bu durumu önlemek için faiz oranlarını yükseltmek gibi bazı hamleler yapar. Çünkü faizdeki artış nominal paranın piyasadan çıkıp bankalara girmesine izin vermektedir. Bu şekilde, “az olan değerlenir” mantığı ile değer kaybeden nominal paranın değerinin geri kazanılması amaçlanmaktadır.
Fiat Money (İtibari Para) Hangi Avantajlara ve Dezavantajlara Sahiptir?
Avantajları
- Herhangi bir metaya bağlı olmadığı için düşük maliyetlidir.
- Bir ülke ekonomisinin ihtiyacı olduğu gereksinimleri karşılayabiliyor ise iyi bir para birimi olarak faaliyet gösterir.
- İtibari para altın gibi sınırlı veya sabit bir kaynak olmadığı için merkez bankalarının arzı üzerinde çok daha fazla kontrolü var. Bu, merkez bankalarına kredi arzı, likidite ve faiz oranları gibi ekonomik değişkenleri yönetme gücü verir.
Dezavantajları
- Sınırsız arzları nedeniyle fiat para birimleriyle ilgili balonlar oluşturmak için daha fazla fırsat var.
- Yanlış ekonomi politikaları ve fazla basılması sonucunda enflasyon riskine sahiptir. Enflasyonun artışı ile halk temel ihtiyaçlarını karşılamakta güçlük çeker.
- Bir ülkenin para biriminin değer kaybetmesi, o ülkenin ithalat giderlerini yükseltir. İthal ürünlerde pahalılık görülmektedir.
Son dakika Kripto para gelişmelerinden anında haberdar olmak için Twitter, Telegram , İnstagram hesaplarımızdan bizi takip edebilirsiniz
