Swap borsaları (merkeziyetsiz kripto para borsaları veya dex olarak adlandırılabilirler), kripto dönüşüm işlemlerinin doğrudan eşler arasında gerçekleşmesini sağlar. Merkezi borsalarda işlemleri denetleyen ve varlıkları soğuk cüzdanlarda depolayan bir mekanizma bulunurken merkeziyetsiz borsalarda böyle bir otorite bulunmaz.
Swap borsalarında işlem yaparken kendinize ait web cüzdanını kullanırsınız ve KYC gibi kimlik doğrulama yükümlülükleriniz yoktur. Bu yüzden merkeziyetsiz kripto para borsalarında alım satım yaparken anonim kalırsınız.
Dex’ler, DeFi’ın yani merkeziyetsiz finansın en önemli parçalarıdır. Her swap borsası esasında bir veya birkaç blok zincirinde işlem gören dApp’tir. Bir merkezi borsaya kredi kartınız veya banka hesabınız vasıtasıyla fiat para birimi yükleyebilirsiniz ama swap borsaları için böyle bir şey mümkün değildir. Merkeziyetsiz borsalarda TRY ile işlem yapmak mümkün olmasa da USDT, USDC, BUSD, UST ve onlarca diğer stablecoin ile işlem yapılabilir.
Merkezi borsalarda iki farklı altcoini birbirine dönüştürmek için önce USDT veya BTC’ye dönüştürmek gerekirken swap borsalarında tüm tokenlar birbirleriyle tek seferde swap yapılabilir. Çünkü dex’ler likidite havuzlarına sahiptir ve her dex, likidite havuzlarına fayda sağlayan kullanıcılarını kendi yönetişim tokenı ile ödüllendirir.
Yazı İçeriği
Swap Borsasında Ticaret Yapmak
Bir swap borsasında işlem yapmak, blok zincirindeki akıllı sözleşmeleri imzalamak kadar kolaydır. Akıllı sözleşmeler doğru kodlandığı sürece dolandırıcılık riski minimum düzeydedir. Merkeziyetsiz kripto para borsaları, otomatik piyasa yapıcı (AMM), emir defteri dex’leri ve dex aggregators şeklinde üç ana başlıkta çalışırar.
Piyasada bulunan kaliteli swap borsalarının çoğu AMM tabanına dayanır. Bu modelde eşler arası işlemler akıllı sözleşmelerle çalışır. AMM’ler, alım satım defterindeki emirleri kullanmak yerine blok zinciri oracle’larını kullanarak kripto para fiyatlarını öğrenir. Kripto paraları kullanıcılara sunmak için de gerekli likidite havuzlarını oluşturur.
Merkeziyetsiz para borsalarındaki likidite havuzlarına eşit değerdeki iki kripto para birimi çiftini kilitleyerek katılabilirsiniz. Katıldığınız havuzun işlem çiftinde yapılan swap işlemlerinin ücretlerinin bir kısmından pay alabilir, aynı zamanda belli faiz yüzdesiyle swap borsasının tokenı ile ödüllendirilirsiniz. Bu işlemin adı likidite madenciliğidir. Blok zinciri üzerindeki en iyi pasif gelir modellerinden biridir.
En iyi swap borsaları, akıllı sözleşmelerinde en çok toplam kilitli değeri (TVL) bulunan borsalardır. Bir dex’e kilitlenen miktar ne kadar yüksekse dex’in kullanım oranı, işlem hacmi ve güvenilirliği de o kadar yüksek demektir.
Merkeziyetsiz kripto para borsalarının en kötü yanı yüksek slippage ücretleri ile sonuçlanan likidite eksikliğidir. Düşük likiditeye sahip iki token arasında swap yapmak alım satım sırasında belirli bir yüzdeyle kayıp yaşatabilirken, düşük işlem hacmine sahip iki token ile likidite havuzuna katılmak da tokenlardan biri veya ikisinin değer kaybı nedeniyle maddi kayıp yaşatabilir.
Ancak likidite sağlayıcıları, işlem ücretlerinden aldıkları pay ve token ödülü ile bu zararı azaltma şansına sahiptir.
En İyi Swap Borsaları
En iyi merkeziyetsiz kripto para borsalarını sıralarken blok zincirlerine göre sıralama yapmak gerekir. Çünkü her blok zincirinin birbirine karşı avantajları ve dezavantajları olduğu gibi her dex’in de aynı ağdaki dex’lere karşı artı ve eksileri olabilir.
PancakeSwap Borsası
Binance Smart Chain‘de en çok kullanılan swap borsası, PancakeSwap’tır. BSC ağında işlem gören BEP-20 tokenlarını swap yapmak için kullanılabilir. Bu swap borsasında likidite havuzları ve syrup havuzları bulunur. Likidite havuzlarından platformun kendi tokenı olan CAKE kazanılabilir. Syrup havuzlarına ise CAKE stake edilerek çeşitli tokenlar kazanılabilir. PancakeSwap, sadece BSC ağında çalışmaktadır.
Uniswap Borsası
Uniswap ise Ethereum blok zincirinde en çok kullanılan merkeziyetsiz kripto para borsasıdır. Otomatik likidite protokolüyle çalışan borsada tüm ERC-20 tokenları işlem görebilir ve dönüştürülebilir. Borsanın yönetişim tokenı UNI’dir. Likidite havuzlarına katılarak UNI token ile ödüllendirilebilirsiniz. Ethereum ağının işlem ücretleri çok yüksektir ve Uniswap da sadece Ethereum ağında işlem görmektedir.
Swap Borsası Kullanmalı Mıyım?
PancakeSwap ve Uniswap dışında onlarca güvenilir ve popüler dex daha bulunur. dYdX, TraderJoe, Kine Protocol, Sushiswap, 1inch Exchange ve daha birçok merkeziyetsiz kripto para borsası, Ethereum, Binance Smart Chain, Polygon, Solana, Avalanche gibi blok zincirlerinde işlem görürler.
Dex’lerin merkezi borsalara göre birçok avantajı bulunur. Metamask veya başka bir web cüzdanı kullanarak swap borsasında işlem yapmayı deneyimlemeyi mutlaka düşünmelisiniz.
Son dakika Kripto para gelişmelerinden anında haberdar olmak için Twitter, Telegram , İnstagram hesaplarımızdan bizi takip edebilirsiniz
